NORVEÇ PAZAR BİLGİLERİ

[Buraya yazın]
NORVEÇ
PAZAR BİLGİLERİ
T.C.
Ticaret Bakanlığı
Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği
Genel Müdürlüğü
Genel Müdürlüğü
1
1 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
İçindekiler
1. DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE UYGULAMALARI.............................................................. 2
2. PAZARN ÖZELLİKLERİ................................................................................................. 9
3. ÖNEMLİ SEKTÖRLER ................................................................................................ 13
4. PAZARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR VE DİĞER BİLGİLER....................... 19
5. ŞİRKET KURULUŞU VE İŞ YAPMA İLE İLGİLİ BİLGİLER ................................................. 21
2
2 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
1. DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE UYGULAMALARI
Dış Ticaret Mevzuatı
Orta ölçekli bir ekonomiye sahip nispeten küçük bir ülke olan Norveç için eşit şartlarda ve
öngörülebilir bir uluslararası ticaret ortamı elzemdir. Bu bakımdan, Dünya Ticaret Örgütü
(DTÖ) anlaşmaları, Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) Anlaşması ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği
(EFTA) serbest ticaret anlaşmaları Norveç dış ticaret politikasının temel taşlarıdır.
DTÖ: 1 Ocak 1995 tarihinden bu yana DTÖ üyesi olan Norveç, ayrıca Kamu alımları
Anlaşmasına 1996’dan bu yana taraftır.
Avrupa Ekonomik Alanı: Üç EFTA ülkesi Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn (AEA/EFTA ülkeleri)
ile AB arasında 1 Ocak 1994 tarihinde imzalanan Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşması
aracılığıyla Norveç, AB’ye üye olmamakla birlikte, tarım ve balıkçılık alanları haricinde, AB iç
pazarına dahil olmuştur. Mevcut durum itibariyle Avrupa Ekonomik Alanı 30 Avrupa ülkesini
kapsamaktadır. AEA ile İsviçre arasındaki ticaret ise kapsamlı ikili ticaret anlaşmaları
aracılığıyla düzenlenmektedir.
Norveç, AEA çerçevesinde, AB’ye üye ülkelerin oluşturduğu iç pazarda, ortak kurallar, ortak
rekabet koşulları ile mal, hizmet, sermaye ve kişilerin serbest dolaşımına dayalı bir sistemde
yer almaktadır. Bu çerçevede, Norveç ve Avrupa Birliği üye devletleri arasında AEA Anlaşması
kapsamında yapılan ticaret işlemlerinde gümrük vergisi ve miktar kısıtlamaları
uygulanmamaktadır.
AEA Anlaşması ayrıca araştırma ve geliştirme, eğitim, sosyal politika, çevre, tüketicinin
korunması, turizm ve kültür gibi diğer önemli alanlardaki işbirliğini de kapsamaktadır.
Norveç’in AB ile ilişkilerinin temelini oluşturan Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşması, ortak tarım
ve balıkçılık politikalarını (Anlaşma, tarım ve balık ürünleri ticaretinin çeşitli yönlerine ilişkin
hükümler içermesine rağmen), gümrük birliğini ve ortak ticaret politikasını
kapsamamaktadır.
AEA Anlaşmasının temel ilkelerinden biri homojenliktir; bu, aynı rekabet kural ve koşullarının
AEA içindeki tüm ekonomik operatörler için geçerli olduğu anlamına gelir. Homojenliği
korumak için, AEA/EFTA devletlerinin mevzuatının AB Tek Pazar mevzuatına uygun olmasını
sağlamak için AEA Anlaşması sürekli olarak güncellenmekte ve değiştirilmektedir. Bu
kapsamda, Norveç bugüne kadar halihazırda yaklaşık yarısı yürürlükte olan 10.000’den AB
mevzuatını uygulamıştır. Norveç, AB karar alma süreçlerine katılmamakla birlikte Komisyon
tarafından önerilen AEA’na derç edilecek AB/AEA mevzuatına ilişkin hazırlık sürecinde görüş
bildirme hakkına sahiptir.
Norveç, 1972 ve 1994'de yapılan referandumlarda Avrupa Birliği'ne üye olmayı reddetmiştir.
3
3 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
Mevcut durumda ülkenin AB’ye üyeliği gündemde bulunmamaktadır. Kamuoyu yoklamaları,
Norveç toplumunda AB üyeliğine karşı olanların sayısının halen yüksek (%60 civarında)
olduğunu göstermektedir.
Brexit: Brexit'in ardından Norveç’in en büyük ticaret ortaklarından olan Birleşik Krallık ve
Norveç iki ülke arasındaki ticareti, yatırımları ve yakın ticari işbirliğini desteklemek ve daha da
geliştirmek için önemli bir çerçeve oluşturan kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması müzakere
etmiştir. Ayrıca, Mayıs 2022'de savunma ve güvenlik, iklim ve çevre, araştırma ve yenilik ve
eğitim ve kültür alanlarında ikili stratejik işbirliğine ilişkin ortak bir deklarasyon da
imzalanmıştır.
EFTA: Norveç 1960 yılında kurulan EFTA kurucuları arasında yer almıştır. Bugün anılan birliğin
Norveç ile birlikte 4 üyesi vardır. İsviçre, İzlanda ve Liechtenstein EFTA’nın diğer üyeleridir.
EFTA devletleri arasındaki ticaret EFTA Konvansiyonu tarafından düzenlenmektedir. Ancak
AEA Anlaşması İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç arasındaki ticari ilişkiyi düzenlediği için, EFTA
Konvansiyonu pratikte yalnızca İsviçre ile AEA Anlaşmasına taraf olan üç EFTA devleti
arasında uygulanacaktır.
Serbest Ticaret Anlaşmaları: Diğer EFTA üyeleriyle birlikte dünyanın en kapsamlı serbest
ticaret anlaşmaları ağlarından birine sahip olan Norveç, çeşitli serbest ticaret anlaşmaları
müzakere etmeye devam etmektedir. Norveç, 41 ülke ile 27'si EFTA işbirliği yoluyla olmak
üzere 30 ikili serbest ticaret anlaşması imzalamıştır (Arnavutluk, Lübnan, Bosna Hersek,
Kuzey Makedonya, Kanada, Fas, Şili, Kolombiya, Karadağ, Orta Amerika, Filistin, Peru, Mısır,
Sırbistan, Filipinler, Singapur, Büyük Britanya, Gürcistan, Güney Kore, Körfez Arap Ülkeleri
İşbirliği Konseyi (Gulf Cooperation Council), Güney Afrika Gümrük Birliği (SACU), Hong Kong,
Tunus, Endonezya, Türkiye, İsrail, Ukrayna, Ürdün). Norveç, EFTA’nın taraf olduğu STA’ların
yanı sıra, ikili düzeyde Faroe Adaları ve Grönland ile serbest ticaret anlaşması bulunmaktadır.
Diğer taraftan, Hindistan, Çin, Vietnam, Malezya, Moldova ve MERCOSUR ile yeni Serbest
Ticaret Anlaşmaları için müzakereler devam etmektedir. Pakistan, Moğolistan, Mauritius,
Myanmar, Nijerya ve Kosova ile Norveç arasında ticaretin kolaylaşması adına karşılıklı işbirliği
beyanında bulunulmuştur. Cezayir, Tayland, Rusya/Belarus/Kazakistan ile ise ticaret işbirliği
müzakereleri askıya alınmış ya da durdurulmuştur.
Kapsam bir anlaşmadan diğerine değişmekle birlikte, serbest ticaret anlaşmaları mal, hizmet,
yatırım, fikri mülkiyetin korunması, rekabet, ihtilafların çözümü, devlet ihaleleri ve
sürdürülebilir kalkınma başlıklarını içermektedir.
Yatırım Anlaşmaları: Diğer taraftan Norveç mevcut durum itibariyle 9 ikili yatırım koruma
anlaşmasına taraftır (Şili, Çin, Madagaskar, Peru, Polonya, Rusya, Slovakya, Sri Lanka ve Çek
Cumhuriyeti). Ayrıca, Singapur (2002) ve Ukrayna (2012) ile yapılan EFTA serbest ticaret
anlaşmaları, yatırım korumasına ilişkin belirli hükümler içermektedir.
4
4 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
İthalat Rejimi
Norveç ihracat ve ithalat işlemleriyle ilgili temel mevzuat, 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle
yürürlüğe giren Eşyanın Hareketi Yasası Movement of Goods Act, (Gümrük Kanunu) ile
Gümrük Vergileri Yasası Customs Duty Act’dır. Norveç Gümrük idaresi (Tolletaten) gümrük ve
sınır kontrol konularından sorumludur.
Norveç’e ithal edilen ürünler için Norveç Gümrük Bildirge Sistemi (TVINN) adı verilen
elektronik sistem üzerinden beyanname düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca Single
Administrative Document SAD formu ile de ithalat beyannamesi açılabilmektedir. Başvuru
esnasında fatura, taşıma belgeleri ve gerekli olan izinlerin sunulması gerekmektedir. İthalat
işlemlerinde 3 çeşit vergi vardır. Bunlar, gümrük vergisi, KDV ve özel tüketim vergisidir.
Norveç’in ithalat lisanslarına ilişkin DTÖ’ne yaptığı 27 Nisan 2021 tarih ve G/LIC/N/3/NOR/10
sayılı bildirime directdoc.aspx (wto.org) adresinden ulaşabilirsiniz.
İthalat Rejimi
İthal Kısıtlaması Olan Mallar Yetkili Makam
-Alkol
-Tütün
Norwegian Tax Administration
(https://www.skatteetaten.no/person/)
Norwegian Directorate of Health
(https://www.helsedirektoratet.no/)
-Gıda maddeleri,
-Bitkiler, Tohumlar
-Hayvanlar
Norwegian Tax Administration
Norwegian Food Safety Authority
(https://mattilsynet.no/)
-Nesli tükenmekte olan hayvan ve bitki
türleri (CITES ürünleri)
-Atıklar
Norwegian Environment Agency
(https://www.miljodirektoratet.no/)
-İlaçlar Norwegian Medicines Agency (https://legemiddelverket.no/)
-Patlayıcılar, havai fişekler ve tehlikeli
maddeler
Directorate for Civil Protection and Emergency Planning
(https://www.dsb.no/)
-Silahlar, silah bölümleri ve mühimmat Norwegian Police (https://www.politiet.no/)
-Kültürel anıtlar, antikalar
Norwegian Directorate for Cultural Heritage
(https://www.riksantikvaren.no/)
Norwegian Ministry of Culture
(https://www.regjeringen.no/no/dep/kud/id545/)
İhracat Rejimi
Norveç’te ihracat yapabilmek için firma ya da şahısların Norveç Gümrük İdaresine
(www.toll.no) başvurarak ihracat beyannamesi açtırmaları gerekmektedir. Başvuru
sonrasında anılan idare tarafından ihracat beyannamesi düzenlenmekte ve bir numara
5
5 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
verilmektedir. Bu işlemler genellikle aracılar tarafından Norveç Gümrük İdaresi’nin TVINN adı
verilen elektronik beyanname sistemi üzerinden yapılabileceği gibi
(www.toll.no/en/corporate/tvinn/), bizzat firma ya da şahıslar tarafından ilgili gümrük
ofislerindeki SAD formunun (Tek İdari Belge, Single Administrative Document) doldurulması
ile de yapılabilmektedir. Başvuru esnasında fatura, taşıma belgeleri ve gerekli olan izinlerin
sunulması gerekmektedir.
Bazı istisnalar dışında hemen tüm ürünlerin Norveç’ten herhangi bir kısıtlama olmadan
ihracatı mümkündür. İhracatında kontrol ve kısıtlama uygulanan ürünler: Balık ve balıkçılık
ürünleri (Norveç Deniz Ürünleri Konseyine kayıt ve izin gerekmektedir), Atıklar (Norveç Çevre
Ajansı’ndan izin alınması gerekmektedir), Silahlar, askeri ekipman ve diğer stratejik ürünler
(çifte kullanım vb.) (Dışişleri Bakanlığı’nın izni gerekmektedir).
Gümrük Vergileri
Norveç'in birçok ülkeyle serbest ticaret anlaşması var. Bu, vergiye tabi malların, malların bir
serbest ticaret anlaşması kapsamında olması durumunda, indirimli gümrük vergisi oranına
veya gümrüksüz statüye hak kazanabileceği anlamına gelir. Bu bakımdan, malların çoğu
gümrük vergisi içermez. Gümrük vergisi sadece tekstil ve gıda maddelerine uygulanır.
Bununla birlikte, bazı gıda kalemlerinde gümrük vergileri yıl içinde farklılaşabilmektedir.
Ayrıca, navlun ve sigorta dâhil değeri 350 Norveç Kronundan az olan eşya gümrük
vergisinden muaftır. (Import Guide for Beginners - Norwegian Customs (toll.no))
Norveç tarafından uygulanmakta olan gümrük vergilerine Norveç Gümrük İdaresi web
sayfasından ve aşağıda yer alan bağlantıdan ulaşabilirsiniz:
https://tolltariffen.toll.no/upload/tolltariffen2017/NOR-CustomsTariff-2017.pdf
AEA Anlaşması çerçevesinde, Norveç’e AB’den yapılan ithalat işlemlerinde tarım ürünleri
hariç olmak üzere gümrük vergisi uygulanmamaktadır. Benzer şekilde,1 Nisan 1992 tarihinde
yürürlüğe giren EFTA-Türkiye Serbest Ticaret Anlaşması (STA) kapsamında ülkemiz menşeli
ürünlerin Norveç’e ihracatında da (tarım ürünleri hariç olmak üzere) gümrük vergisi
uygulanmamaktadır.
İç Vergiler ve Oranları
Ülkede uygulanacak vergi politikası ve oranlarına Parlamento tarafından karar verilmekte
olup, uygulama Maliye Bakanlığı tarafından Vergi İdaresi (Skatteetaten) ile Gümrük ve Vergi
İdaresi (Toll-og avgiftsetaten) eliyle yürütülmektedir. 1970’lerden bu yana Norveç’te toplam
vergi gelirleri GYSİH’nın % 40-45’i seviyesinde seyretmektedir.
Norveç Vergi İdaresi tarafından gelir vergisi, kurumlar vergisi, servet vergisi, katma değer
vergisi tahsilatları yapılmaktadır. Gayrimenkul vergileri belediyeler; gümrük vergileri ve
resimler ise Norveç Gümrük ve Vergi İdaresi tarafından tahsil edilmektedir.
6
6 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
Norveç’te uygulanan vergilere ilişkin Norveç Vergi İdaresi’nin web sitesinden ayrıntılı bilgiye
ulaşılabilmektedir.(https://www.skatteetaten.no/)
▪ KDV
İthalatçı olarak, gümrük vergisi ödenmese bile, genellikle Norveç'e ithal edilen tüm mallar
için KDV beyanında bulunulması gerekmektedir. KDV oranı her yıl tespit edilmekte olup;
mevcut oran % 25 olarak belirlenmiştir. Ancak istisna olarak gıda maddelerinin KDV oranı
%15 tır. Genel kural ithalatta KDV ödenme zorunluluğu olmakla birlikte, KDV’den muaf
olabilecek malları aşağıdaki bağlantıdan control edebilirsiniz:
https://www.toll.no/en/corporate/import/calculating-customs-duty-and-taxes/value-added-tax-exemptions/
▪ Tüketim vergileri
Norveç hükümeti her yıl tüketim vergi oranlarını oranları belirler. Alkollü ve alkolsüz
içeceklerden, şekerden, tütün ürünlerinden, taşıt araçlarından .tüketim vergisi alınmaktadır.
Diğer ürünleri Norveç Vergi Dairesi web sitesinin aşağıda yer alan bağlantısından kontrol
edebilirsiniz:
https://www.skatteetaten.no/en/business-and-organisation/vat-and-duties/excise-duties/
Bazı malların Norveç’e ithalatı kısıtlanmış ya da tamamen yasaklanmış olabilir, ilgili malların
ticaretini yapmadan önce yetkili Norveç makamlarının ithalat için düzenlenmesini istediği
güncel belge ve izinler muhakkak kontrol edilmelidir.
Ürün Standartları ile ilgili Uygulamalar
Norveç'te beş standardizasyon kuruluşu, üç standart yazı kuruluşu bulunmaktadır. Standards
Norway (SN), Norveç Elektroteknik Komitesi (NEK) ve Norveç İletişim Kurumu (Nkom), bir
satış ve pazarlama şirketi Standard Online AS ve bir BT şirketi bulunmaktadır.
Özel ve bağımsız bir kuruluş olan Standards Norway (SN), Norveç’in üç standardizasyon
kurulusundan biridir ve elektroteknik ve telekomünikasyon dışındaki tüm alanlardaki
standardizasyon faaliyetlerinden sorumludur. Kurum, Uluslararası Standardizasyon
Örgütü'nün (ISO) ve Avrupa Standardizasyon Komitesi'nin (CEN) ulusal üyesi olmakla birlikte
bu kuruluşların yönetim kurullarında da yer almaktadır.
Standards Norway (SN) her yıl ortalama 1200 yeni Norveç Standardı (NS) yayınlar. Bu
standartlar, Avrupa ve Uluslararası Standartların yanı sıra ulusal taslak standartlar temelinde
oluşturulur ve mevcut durumda 17 000'den fazla geçerli NS mevcuttur.
Standard Online AS, Norveç'te standartların ve ilgili ürünlerin pazarlanmasından ve
satışından sorumlu kurumdur. Standards Norway (%80) ve Norveç Elektroteknik Komitesi'ne
(%20) aittir ve bu kurumlar şirketin standardizasyon çalışmalarının finansmanına önemli
ölçüde katkıda bulunmaktadırlar.
1 Ocak 2018 tarihi itibariyle göreve başlayan Standards Digital, standardizasyon faaliyetleri
için özel olarak hazırlanmış BT çözümleri sunmaktadır.
7
7 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
1912 tarihinde kurulan ve Uluslararası Elektroteknik Komisyonu(IEC) üyesi olan Norveç
Elektroteknik Komitesi (NEK) elektroteknik standardizasyonu ve standartların ulusal, bölgesel
ve uluslararası düzeylerde kullanılmasını destekleyen bağımsız ve tarafsız bir kuruluştur.
Norveç İletişim Kurumu (Nkom), Norveç'te posta ve elektronik iletişim kapsamındaki
hizmetler için bir yürütme denetleyici ve idari makamdır. Elektronik haberleşme hizmetleri
(e-com hizmetleri) kapsamında Yerel Yönetimler ve Bölgesel Kalkınma Bakanlığı'na, posta
hizmetleri konusunda ise Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı olarak çalışan kurumun genel amacı,
Norveç genelinde tutarlı ve güvenilir posta ve e-ticaret hizmetlerini sağlam, yeterli
kapasitede ve yeterli işlevselliğe sahip olarak ileriye dönük, yüksek kalitede ve uygun
fiyatlarla sağlamaktır.
Test Etme, Muayene ve Belgelendirme
Norwegian Accreditation, Norveç'in ulusal akreditasyon kuruluşudur ve Norveç Ticaret ve
Balıkçılık Bakanlığı bünyesinde, AB Yönetmeliği 765'e bağlı olarak çalışmaktadır. Kurumun
temel görevi, Norveç pazarında güvenli ürün ve hizmetler sağlamak ve Norveç ürün ve
hizmetlerine uluslararası pazar erişimi sağlamaktır. Bunu, Norveç kamu ve özel uygunluk
değerlendirme kuruluşlarını akredite ederek gerçekleştirmektedir. Bu tür kuruluşlara örnek
olarak laboratuvarlar, muayene kuruluşları, belgelendirme kuruluşları, doğrulama kuruluşları,
yeterlilik testi sağlayıcıları, biyobankalar ve referans malzeme üreticileri verilebilir
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Paketleme ve etiketleme konusunda Norveç AB düzenlemelerini esas almaktadır. Ürünlerin
üzerinde yer alan etiketlerin Norveççe olması ve birimlerin metrik sistemde olması
gerekmektedir. Etikette birden fazla dilde açıklama bulunabilir
Teknik Engeller
Piyasaya arz edilen tüm ürünlerin güvenli ve kaliteli olmasını sağlamak ülkelerin en temel
öncelikleri arasındadır. Bu amaçla, ürünlerin uyması gereken teknik kriterler (standartlar ve
teknik düzenlemeler) ile ürünlerin bu kriterlere uygun üretildiğini belgeleyen uygunluk
değerlendirmesi işlemlerine günümüzde daha fazla başvurulmaktadır. Standartlar, teknik
düzenlemeler ve uygunluk değerlendirmesi prosedürleri, sınai, ekonomik ve ticari gelişmeye
katkıda bulunan, insan can ve mal güvenliğini korumayı amaçlayan, modern ekonominin ve
standardizasyon sisteminin temel taşlarıdır.
Bununla birlikte, standartlar, teknik düzenlemeler ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri
çoğu zaman insan sağlığı ve güvenliği gibi meşru amaçların ötesinde ticarette teknik engeller
olarak adlandırılan ve uluslararası ticaretin serbest akışını olumsuz etkileyen engellere yol
açmaktadır. Uluslararası kabul görmüş standartlardan farklı teknik kriterler belirlenmesi ve
gerektiğinden katı test ve belgelendirme işlemlerinin zorunlu kılınması bu alandaki en önemli
8
8 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
sorunlardır. Şeffaf bir şekilde kabul edilmeyen ve uygulanmayan bu düzenlemeler ihracatçı
firmalar açısından ek külfet ve maliyetlere de yol açmakta ve rekabet edebilirliklerini
güçleştirmektedir. İhracatta karşılaştığımız ticarette teknik engellerin önlenmesi,
sürdürülebilir ihracat artışının sağlanması açısından da önemlidir.
Bu kapsamda, T.C. Ticaret Bakanlığı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü internet
sayfasında konu ile ilgili ayrıntılı bilgi mevcuttur: (https://teknikengel.gov.tr/).
Ticarette Teknik Engeller İnternet Sitesi, ihracatçılarımızın ticarette teknik engeller alanında
yararlanacağı ve etkin olarak kullanacağı temel bir platform olarak yapılandırılmıştır. Bu
çerçevede; ihracata konu ülkenin ticarette teknik engeller uygulamaları hakkında bilgi sahibi
olunabilmekte, ihtiyaç duyulan ülke mevzuat ve uygulamaları hakkında ilave bilgiler
Bakanlığımızdan talep edilebilmekte ve ihracatta karşılaşılan ticarette teknik engeller
interaktif olarak Bakanlığımıza bildirilebilmektedir. Ticarette Teknik Engeller İnternet Sitesine
üyelik suretiyle ilgilenilen ülke ve ürün gruplarına ilişkin taslak düzenlemeler e-posta ile
günlük olarak gönderilmektedir. Ayrıca, firmalarımız ihracatlarını olumsuz etkileyebilecek
diğer ülke düzenlemelerini taslak aşamasında öğrenip yorum yapabilmektedir. Ticarette
Teknik Engeller İnternet Sitesine üyelik ücretsizdir.
9
9 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
2. PAZARIN ÖZELLİKLERİ
Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları
Fikri, Sınai mülkiyet hakları ile ilgili kurum Norveç Patent Ofisi, Patentstyret’tir (Norwegian
Industrial Property Office (NIPO)) (https://www.patentstyret.no/en/). Ticaret, Sanayi ve
Balıkçılık Bakanlığı bünyesinde çalışan NIPO, hem Norveçli hem de yabancı işletmeler için
Norveç'te patent koruması ve ticari marka ve tasarım tescili başvurularını ele alır.
Aynı zamanda İskandinav Patent Enstitüsü (Nordic Patent Institute)'nün bir ortağı olan
kurum, uluslararası patent sistemi (PCT) kapsamındaki patent başvuruları bakımından
uluslararası inceleme otoritesi olarak hareket eder.
Dağıtım Kanalları
Norveç’te iş yapmanın en yaygın yolu acenteler ve distribütörler aracılığıyladır. Norveç'in 5,4
milyonluk nüfusunun yaklaşık 3/4'ünün Norveç'in güneyinde yaşamakta; ülkenin geri kalanı,
uzun mesafeler ve yüksek navlun giderleri nedeniyle hizmet vermenin pahalı olduğu, yaygın
olarak dağılmış, küçük nüfuslu merkezlerden oluşmaktadır.
Bu nedenle, giyim, spor malzemeleri, perakende/bakkaliye sektörleri ve kendin yap (DIY)
sektörleri dışında ülke çapında nispeten az sayıda çok mağazalı zincir vardır. Çoğu büyük
ithalatçı ve distribütörün merkezi Oslo bölgesindedir. Bunlardan bazılarının diğer büyük
Norveç şehirlerinde (Bergen, Stavanger, Trondheim, Kristiansand ve Tromsø gibi) alt
acenteleri veya satış ofisleri vardır. Alt acenteler ve ikincil dağıtım, Norveç'in dağınık kuzey
pazarlarını idare etmenin standart ve uygulanabilir yöntemidir.
Diğer taraftan, uygun pazar promosyonu ve desteği, iyi bir yerel iş ortağı ve/veya bir yerel
ofisle, şirketlerimizin Norveç’in küçük ama varlıklı pazarında daha fazla yer edinebileceği
değerlendirilmektedir. Ayrıca, bazı lisanslama ve joint venture sözleşmeleri ve tam Norveçli
iştirakler, Norveç'in ötesindeki lüks pazarlara (örn. İskandinav bölgesi ve Baltık ülkeleri)
ulaşmak için faydalı araçlar olarak görebilir.
Acente ve distribütörler aracılığıyla iş yapmanın yanısıra Norveç’te yabancı firmaların ülkede
ofis açmalarına yönelik bir eğilimin varlığı da dikkati çekmektedir. Kullanılabilecek diğer
yöntemler arasında ise, Franchising Sözleşmesi (İsim Hakkı Sözleşmesi), Doğrudan pazarlama
ve Joint Ventures (Ortak Girişim) ve lisans anlaşmaları belirtilmelidir.
Norveç franchise sistemleri için genel anlamda güçlü ve elverişli bir pazar yapısına sahiptir.
Norveç'te faaliyet gösteren franchising sistemlerinin hem ticari işletmeler için Norveç yasal
çerçevesine hem de AB mevzuatı ile uyumlu hale getirilmiş olan AEA çerçevesine uygun
olarak faaliyet göstermesi gerekmektedir. Norveç'te franchising, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı
tarafından düzenlenmekte olup, ülkede bir franchise zinciri başlatmak için önemli bir engel
10
10 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
bulunmamaktadır. Ancak, Norveç’te faaliyet gösteren birçok frachise sistemi Norveç’e özgü
konseptler çerçevesinde faaliyet göstermektedir. Diğer taraftan, Norveç’te franchise sistemi
kurulmasının önünde, franchising ile ilgili kamusal farkındalığın azlığı; potansiyel franchise
alıcıların bir araya gelebileceği platformların azlığı ve iş fırsatlarının çoğundan gazete ve dergi
reklamları, internet veya aracılığıyla haberdar olunması; işgücü ve mülk kiralamada yüksek
maliyetler; sıkı kurallara tabi bir işgücü piyasası; franchise verenler bakımından Norveç'te
finansman bulma zorluğu gibi zorluklar olabileceğinin değerlendirilmesi gerekmektedir. (İlgili
AB mevzuatı: https://eff-franchise.com/). Norveç’te faaliyet gösteren bazı franchise
zincirlerine örnek olarak McDonalds, Burger King, TGI Friday’s, Starbucks, Avis, Johnny
Rockets verilebilir.
Diğer bir yöntem olarak Norveç'te doğrudan pazarlamayı (Direct Marketing) kullanmak
isteyen şirketler için pek çok seçenek vardır. Ancak, bu yöntemin kullanımı ile ilgili olarak
başta Norveç Veri Koruma Kurumu olmak üzere Norveç makamları tarafından kişisel verilerin
korunmasının eskiye nazaran önem kazandığına ve Norveçli tüketicilerin artık doğrudan
pazarlama almayı reddetme hakkını saklı tutma seçeneğine sahip olduğuna dikkat edilmesi
gerekmektedir. Bronnoysund Kayıt Merkezi tarafından yakın zamanda bu amaca hizmet eden
ulusal bir sicil de kurulmuştur.
Norveç doğrudan pazarlama hizmeti sağlayıcıları hakkında bilgi için https://anfo.no/om-oss/
ve https://www.datatilsynet.no/ internet sayfaları incelenebilir.
Diğer taraftan, doğrudan pazarlama sektörünü etkileyen mesafeli satış, e-ticaret ve müşteri
verilerinin işlenmesine ilişkin AB mevzuatının da incelenmesinde fayda bulunmaktadır. Özel
tüketicilere satış ve pazarlama için daha katı uyum gereklilikleri getiren AB mevzuatı
kapsamında, satıcıların, tüketicilere sağladıkları bilgilerin netliğine ve eksiksizliğine ve müşteri
verilerini toplama ve kullanma yaklaşımlarına odaklanması gerekmektedir:
https://europa.eu/youreurope/citizens/consumers/index_en.htm;
https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/e-commerce-directive
Joint Ventures (Ortak Girişim) ve lisans anlaşmaları da Norveç’te yaygın olarak
kullanılmaktadır. Norveç’te hizmet sunan bazı büyük lojistik şirketleri arasında UPS, FedEx,
DHL, TNT, Jetpak, Posten ve Bring bulunmaktadır.
E-Ticaret
Kuzey ülkeleri tüketici profilinin teknolojiden anlayan ve nitelikli harcama yapan kişilerden
oluşması nedeniyle Norveç de dahil olmak üzere bölge Avrupa'da ve dünya çapında e-ticaret
kullanımında üstlerde yer almaktadır. Bu bakımdan, internet üzerinden satış yapmayı
düşünen üreticiler, satıcılar ve perakendecilerin müşterilerle daha kolay iletişim kurabileceği
değerlendirilmekle birlikte yine de sipariş karşılama, nakliye, vergiler, katma değer vergisi
(KDV) ve AB düzenlemeleriyle ilgili zorlukları dikkate almaları gerekmektedir. Norveç,
Avrupa'da en çok sınır ötesi alışveriş yapılan ülkeler arasındadır ve Norveçliler genellikle
uluslararası web sitelerine çok açıktır.
11
11 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
Online ödeme
Banka kartı ve kredi kartı ile ödeme, Norveç'teki tüketiciler için tercih edilen seçenekler
olmakla birlikte diğer elektronik ve kablosuz ödeme seçenekleri hızla artmaktadır.
Tüketicilerin %30'dan azı fatura yoluyla ödeme seçeneğinin önemli olduğunu düşünmektedir.
VIPPS, pazar lideri ödeme yöntemi olarak kabul edilmekle birlikte Apple Pay, PayPal, PayEx,
Nets, Klarna, piyasadaki diğer ödeme yöntemleridir. Katma değer vergisi tahsilat sistemi (ör.
VOEC) olan ve tüketicilere sorunsuz bir deneyim sunan satıcılar, yurt dışından gönderi yapan
ve tüm evrak ve riskleri müşteriye bırakan satıcılara göre büyük bir avantaja sahip olacaktır.
Büyük Alışveriş Tatilleri
Noel öncesi tatiller ve tatil sonrası indirimlerin yanı sıra Kara Cuma da en yüksek alım
tatilleridir. Ayrıca, Anayasa Günü, Sevgililer Günü, Cadılar Bayramı ve Paskalya ve Kış Tatilleri
civarındaki satışlar fırsat olarak değerlendirilebilir. Genel olarak, ihtiyaçlar yazdan kışa önemli
ölçüde değiştiğinden, dünyanın bu bölgesinde mevsimleri anlamak çok önemlidir
Tüketici Tercihleri
Norveç dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Kaliteli ürünlere yüksek fiyat ödemeye hazır
bir tüketici kesimine sahip ülkede, yenilik, kalite ve tasarıma büyük önem verilmektedir. Bu
nedenle, Norveç piyasasına girmek isten firmaların fiyat rekabetinden ziyade yüksek kalite,
tasarım, yenilikçi ürün, pazarda devamlılık gibi konulara önem vermesi gerekmektedir.
Yapılacak girişimlerde Norveçli bir ortak ile birlikte çalışmak rekabet avantajı sağlayacaktır.
Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler
Norveç’te İngilizce’nin yaygın olarak kullanımı iletişimi kolaylaştıran bir faktör olmakla birlikte
Norveç dilinde pazarlama ve materyallere sahip olmak şirketlere rekabet avantajı
sağlayacaktır. Norveçli şirketler, iyi şartlar veya daha iyi kalite elde etmek için tedarikçilerini
değiştirmeye isteklidirler. Ancak, takdim edilen ürünlerin yüksek kaliteli ve halihazırda iyi test
edilmiş olduğu kanıtlanmalıdır. Yapılan sunumların övgü ve abartıdan uzak iyi belgelenmiş
sunumlar olmasına; yapılan teklif ve anlaşmalara bağlı kalmaya özel gösterilmesinde fayda
vardır. Norveçli işadamları için güven önemlidir ve anlaşmalar yapmak için yazılı belgelerin
kullanılması yaygındır. Ticari promosyon ve reklam araçları olarak radyo ve televizyonda
reklamcılık tamamen gelişmiştir. Ayrıca, giderek yaygınlaşmakta olan podcastler de reklam
aracı olarak kullanılabilir. Ayrıca, Norveç yüksek gazete okurluğuna sahiptir. Basılı ve
çevrimiçi olarak yayınlanan başlıca Norveç iş gazeteleri Dagens Naeringsliv, Finansavisen,
Aftenposten ve E24’dür.
Kamu ihaleleri
Kamu alımları konusunda Norveç Avrupa Ekonomik Alanı’nda yer alan bir ülke olarak AB’nin
2014/24 sayılı Kamu İhale Kararnamesini esas almaktadır. Norveç Dijitalizasyon Ajansı,
Digitaliseringsdirektoratet, Doffin, AB düzenlemelerine tabi olan tedarik sektöründeki (su ve
enerji temini, ulaşım ve telekomünikasyon) kamu alımları duyuruları için Norveç’in çevrimiçi
12
12 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
veri tabanıdır.
13
13 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
3. ÖNEMLİ SEKTÖRLER
Tarım ve Hayvancılık
Tarım ve hayvancılık sektörü, Norveç ekonomisinde istihdam ve değer yaratımı bakımından
nispeten küçük ve azalan bir rol oynamaktadır. Nitekim, tarım ve hayvancılığın GSYİH’ya
katkısı %0.6, istihdamdaki payı ise %1.4 iken ormancılık sektörü GSYİH’nın %0.2’sini teşkil
etmektedir.1 Buna karşılık, balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğinin payı artmaktadır. Tarımsal
üretim değerinin büyük bir kısmı (%62) süt ve et gibi hayvancılık ürünlerinden gelmekte olup;
tarım ürünlerinin çoğu iç pazara yöneliktir. Tarımsal üretimden elde edilen gelir çiftçilerin
gelirlerinin ortalama olarak sadece %30'unu teşkil etmekte, geri kalanı ormancılık da dahil
olmak üzere tarım dışı faaliyetlerden gelmektedir.
Tarımın GSYİH’ya katkısı sadece %1.61 düzeyindedir, sektörde istihdam edilen kişilerin sayısı
ise toplam istidamın yaklaşık %1,7'lik kısmına denk gelmektedir. İşçilik maliyetleri yüksek
olmakla birlikte Norveç işgücü piyasasının hem ücret müzakereleri yoluyla hem de özellikle
tarım alanında önem arz eden göçmenlerin dahiliyeti ile uyum sağlayabilmekte olduğu
belirtilmektedir.
Norveç topraklarının (Svalbard ve Jan Mayen hariç olmak üzere), sadece yaklaşık % 3'ü tarım
arazisi olarak kullanılabilmekte ve %40’ından fazlası otlaktır. Tarım alanları tüm ülke
genelinde fiyortlar ve dağlar arasında yayılmakta ve tarım çiftliklerinin büyüklüğü ve üretim
çeşitlilik göstermektedir. Norveç'te tamamen ekili arazi oranı küçük olmakla birlikte çok
daha büyük olan otlak alanları koyun, keçi ve sığır üretimi bakımından Norveç gıda üretiminin
önemli bir parçasını teşkil etmektedir.
İklim koşulları tarımdaki ürün çeşitliliği ve verimi büyük ölçüde belirlemektedir. Nitekim,
birçok önemli ürün için kısıtlı bir büyüme alanı sunabilen Norveç, şeker mahsulü
yetiştirilemeyen birkaç Avrupa ülkesinden biridir. İklim nedeniyle Norveç’te diğer birçok
Avrupa ülkesine nazaran hektar başına tahıl verimi daha düşüktür. Norveç'in birçok
bölgesinde, ağırlıklı olarak çim olmak yem bitkileri yetiştiriciliği aşağı yukarı tek alternatiftir
ve bu nedenle ota dayalı hayvancılık Norveç tarımının bel kemiğini oluşturmaktadır.
Norveç'teki ekilebilir arazinin sadece 1/3’ünün tahıl yetiştirmek için uygun olması nedeniyle
tarım politikası, tahıl üretimi için en uygun iklim ve ergonomik şartlara sahip bölgelerde
mümkün olan en geniş ölçüde tahıl üretimini; tahıl üretimine uygun olmayan mera
alanlarında ise hayvancılığı teşvik etmeyi amaçlar.

1 The broad agriculture, forestry and fishing sector represented 2.2% of total gross value added (GVA) in 2017,
of which the greatest contribution is from fisheries and aquaculture (1.49% of total GVA). Forestry and logging
is responsible for just 0.19% of GVA and this share is well below Canada (0.37%), Sweden (0.83%) and Finland
(2.13%). Crop and animal production play a relatively minor role in the economy, at only 0.55% of GVA,
compared with 0.77% in Sweden, 1.55% in France and 1.27% in the EU28.( POLICIES FOR THE FUTURE OF
FARMING AND FOOD IN NORWAY © OECD 2021)
14
14 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
Norveç'in tarım politikalarının belirtilen hedefleri arasında gıda güvenliğinin sağlanması;
tüm ülke genelinde tarımın sürdürülmesi; artan katma değer; daha düşük sera gazı emisyonu
ile tarımı sürdürülebilir hale getirmek bulunmaktadır. Bu hedeflerin hayata geçirilmesinde
kullanılan araçlar ise, hükümet ve çiftçiler arasında yıllık olarak imzalanan tarım anlaşmaları,
dış ticarette korumacılık, üretici kooperatifleri aracılığıyla piyasa dengesinin sağlanması ve
aile çiftliklerini güvence altına almak için bir mülkiyet politikası olarak görülmektedir.
Zorlu bir topografya ve iklim, yüksek maliyetler ve hükümetin ülke genelinde çiftlik yapısını
çeşitlendirmeye yönelik politikaları korumacı tarım politikalarını kaçınılmaz hale
getirmektedir. Bölgelere göre farklılaştırılmış sübvansiyonlar ile fiyat kontrolleri ve çiftliğinde
yaşa ve işlet gibi yasal düzenlemeler ülke çapında çiftçiliği teşvik etmek için kullanılan
araçlardır.
Norveç, tüm OECD ülkeleri arasında en yüksek tarımsal destek oranına sahip bulunmakta
(OECD ortalamasının yaklaşık 3 katından fazla) ve çiftçilerin gelirlerinin %59'u hükümet
destek önlemleri ile sağlanmaktadır. Hükümet tarafından sağlanan desteklerin çoğu piyasa
fiyatı desteği ve üretime bağlı ödemeler yoluyla sağlanmakta ve sektöre sağlanan desteğin
sadece %3’ü araştırma ve inovasyona ayrılmaktadır. Buna karşılık, balıkçılık ve ormancılık
sektörleri ticaret korumasına ve yüksek devlet desteğine bağlı değildir.
Diğer taraftan, Norveç’te birincil tarım sektörü piyasası Tarımsal Pazarlama Kurulu
(Agricultural Marketing Board) adına idari fiyatları uygulama ve piyasa dengelemeden
sorumlu kooperatifler tarafından düzenlenmektedir.
Her yıl, iki çiftçi örgütü ve Hükümet arasında çiftçilere ödenecek hedef ürün fiyatlarını, tarım
sektörüne tahsis edilecek bütçe oranını ve bu fonların nasıl dağıtılacağını belirleyen “Tarım
Anlaşması” müzakeresi yapılmakta ve müzakere sonuçları parlamentoda onaylanmaktadır.
Çiftçilerin sahip olduğu kooperatifler piyasa düzenleyicisi olarak hareket etmekte ve fiyatları
Tarım anlaşmasında müzakere edilen hedef fiyatlara mümkün olduğunca yakın tutmak için
piyasayı dengeleme işlevi görmektedir. Hedef fiyatlar garanti edilmemekle birlikte
maksimum fiyatlar olarak işlev görmekte ve fiyatlar belli bir seviyeyi aşarsa, ithalat yoluna
gidilmektedir.
Piyasa düzenlemeleri çiftçiler için riskleri azaltmakta ve ülke çapında üretim için bir ön koşul
teşkil etmektedir. Norveç'te süt, et ve tahıl piyasaları düzenlenirken, süt, domuz eti,
yumurta, meyve ve sebzeler için hedef fiyatlar vardır. Hedef fiyatlara tabi olan emtia
sayısında azalma olmakla birlikte bu politikaların hala tarımsal üretim değerinin %61'ini
etkilemekte olduğu görülmektedir.
Norveç'teki tarımsal gıda değer zincirleri, büyük ölçüde hedef fiyatlar, üretim kotaları (süt
ürünleri için) ve ithalat tarifeleri ve kotaları dahil olmak üzere birincil piyasaya yönelik tarım
politika düzenlemeleri tarafından şekillendirilmektedir. Tarımsal gıda sanayi, özellikle toptan
satış ama aynı zamanda perakende düzeyinde oldukça yoğunlaşmış bir yapı sergilemekte ve
tarım rekabet ve ticaret politikalarından hariç tutulmaktadır. Diğer sektörlerin aksine, tarım
15
15 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
AB ile EEA anlaşması hükümlerinden muaftır ve bu nedenle tarımsal piyasa düzenlemeleri AB
rekabet hukuku hükümlerine tabi değildir. Bunun sonucu da olarak tarımsal gıda değer
zincirleri, 1990’ların sonundan beri toptandan perakendeye üç şirket tarafından domine
edilmektedir (NG, Coop, Rema). Çiğ süt pazarına, sütün %94'ünü satın alan TINE kooperatifi
hakim iken kırmızı et ve domuz zincirine NORTURA hakimdir. Tahıl piyasası, yurt içi talebin
yarısından fazlası bakımından ithalata bağlı olup; FELLESKJØPET'in pazarda değişken bir payı
var.
Mevcut tarım politikalarının, tüketici fazlası, katma değer ve sektörde yenilik yaratımı üzerine
olumsuz etkileri olduğu; diğer ülkelerle (özellikle komşu Avrupa ülkeleri) yüksek ve büyüyen
fiyat eşitsizlikleri yarattığı ve değer zincir boyunca katma değer yaratmanın ve ürün
çeşitliliğinin önünde engel teşkil ettiği ifade edilmektedir. Özellikle, önümüzdeki süreçte
döngüsel biyoekonominin gelişebilmesi için küresel rekabet edebilirliğe ihtiyaç duyulduğu ve
Norveç’in küçük bir Pazar olduğu dikkate alındığında sınır önlemlerinin rekabet için bir engel
teşkil ettiği vurgulanmaktadır.
Norveç, gıda güvenliği ve hayvan sağlığının korunması bakımından katı standartlar
uygulamaktadır. Antimikrobiyal direnç (ARM) ve hayvanlarda düşük antibiyotik kullanımı
konusunda uzun süredir devam eden yüksek farkındalık seviyesine sahiptir. Diğer taraftan, 1
Ocak 2022'den itibaren organik üretimle ilgili AB ülkelerinde uygulanmaya başlanılan yeni
mevzuat ve 25 Haziran 2022'den itibaren Norveç'te de geçerli olmuştur. Düzenlemeler,
tüketici güvenini, bitki sağlığını, hayvan ve balık sağlığını, hayvan ve balık refahını ve çevreyi
koruyan gereksinimleri içermektedir. Gıda perakendesinde organik gıdaların satışı
2010'dan beri istikrarlı bir şekilde artmaya devam etmektedir.
Norveç’te tarım ve hayvancılıkla ilgili detayli istatistiklere Norvec Istatistik Kurumu web sitesi
üzerinden ulaşabilirsiniz. https://www.ssb.no/en/jord-skog-jakt-ogfiskeri/jordbruk/statistikk/gardsbruk-jordbruksareal-og-husdyr
İklim değişikliğinin Norveç'te tarım üzerinde ortalama olarak olumlu etkileri olması
beklenirken ormancılık bakımından muhtemel yangınlar nedeniyle daha az uygun koşullar
beklenmektedir.
Sanayi
Ülkede önemli sanayi kollarındaki firmalar devlete aittir. Petrol ve doğal gaz sektöründe
Equinor, enerji üretiminde Statkraft, alüminyum üretiminde Norsk Hydro, telekomünikasyon
alanında Telenor bu duruma örnek gösterilebilir. Norveç devleti halka açık firma hisselerinin
% 30’undan fazlasına sahiptir.
Norveç iş sektörü, araştırma topluluklarıyla yakın işbirliği içinde bir dizi alanda dünya lideri
teknolojiler geliştirmektedir.
Norveç ekonomisi küçüktür ve ülke nispeten tekdüze bir endüstriyel yapıya sahiptir. Bu
16
16 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
nedenle diğer birçok ülke ile karşılaştırıldığında, ihracat ve ithalatta yüksek bir paya sahip
olduğu gözlemlenmektedir.
Otomotiv : Norveç 5,5 milyon nüfuslu küçük bir ülkedir. Kısmen Norveç'in büyük bir petrol
ihracatçısı olması nedeniyle kişisel gelirler yüksektir. Araba pazarı, değiştirme talebi ve yeni
satışları artıran teknoloji ile doymuş durumda. Norveç, elektrikli araç (EV) benimsenmesinde
dünya lideridir; 2020'de %75 olan elektrikli otomobiller (batarya ve fişli hibrit araçlar),
2021'de yeni otomobil satışlarının %86'sını oluşturdu. Karışıma geleneksel hibritler
eklendiğinde bu pay %90'ı geçiyor. Buna dayanarak, Norveç, EV üretimini orantısız bir şekilde
etkileyen tedarik zinciri kesintilerini engelleyerek, 2025 yılına kadar yeni araba satışlarının
%100'ünü oluşturan EV'ler ve hibrit araçların bir araya getirilmesi hedefine ulaşabilmelidir.
Madencilik
Maden endüstrisi tipik bir kıyı ve bölgesel endüstridir ve Nordland, madencilik ve taş
ocakçılığı endüstrisinde en fazla sayıda insanı istihdam eden Norveç ilçesidir. Bu sektörde
istihdam edilen kişi sayısı son birkaç yılda azalmış, ancak ihracat değeri oldukça artmıştır.
Ülke endüstriyel minerallerin üretiminde güçlü bir artış görülürken doğal taş, mıcır, kum ve
çakıl üretiminde ılımlı bir büyüme ve yeniden yapılanma sürecinden geçmektedir. Bununla
birlikte Norveç, endüstriyel bir mineral olan olivin'i dünyanın en büyük olivin madenlerinden
birinde üretmektedir ve bir başka endüstriyel mineral olan nefelin siyenitin dünyanın en
büyük üç üreticisinden biridir. Kâğıt endüstrisi için dünyanın en büyük kireçtaşı dolgu
maddesi üreticisi de Norveç'te bulunmakta ve ülkede çok sayıda rağbet gören doğal taş türü
bulunmaktadır.
Hizmetler
Norveç’te hizmet sektörü çok çeşitli endüstrileri kapsamaktadır. Diğer OECD ülkelerinde
olduğu gibi, Norveç’te de imalat sektöründe istihdam edilen kişilerin sayısı son birkaç on
yılda düşerken, hizmet sektöründe istihdam edilenlerin sayısı artmıştır. Sanayinin gelişimi ile
hizmet sektörünün gelişimi arasında yakın bir ilişki vardır. Artan küreselleşmenin ve iletişim
teknolojisinin ve e-ticaretin yaygın kullanımının bir sonucu olarak, çeşitli hizmet türleri
giderek artan bir şekilde uluslararası rekabete maruz kalmaya başlamıştır.
Norveç’teki hizmet sektörüne, çoğunlukla küçük ve orta ölçekli şirketler hakimdir. Özel
hizmetler sektörü, çok sayıda serbest meslek sahibi kişiyi içermektedir. Denizcilik, perakende
ve turizm sektörü hizmet sektörünün öncüleridir.
Turizm: bugün Norveç'te hizmet sektöründen elde edilen toplam gelirin yaklaşık %15'ini
oluşturmaktadır. %15'in büyük bir kısmı otel ve konaklama sektöründen gelmekte olup,.
Norveç’in en büyük turizm kaynağı el değmemiş doğası ve fiyortleridir. Perakende ve turizme
paralel olarak ülke içinde istihdam için önemli bir sektör de denizciliktir. Denizcilik sektörü
çevresinde, gemiciliği ekipman geliştirme, komisyonculuk, finansman ve inşaatla tamamlayan
çeşitli şirketler de oluşmaya başlamıştır.
17
17 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
Sağlık Turizmi: Norveç'in 2021'deki sağlık harcamaları, OECD ortalaması olan %9,7'nin rahat
bir şekilde üzerinde, GSYİH'nın %11'ini oluşturdu. Sağlık harcamalarının 2026 yılına kadar
hafifçe %11,6'ya yükselmesini bekliyor. Norveç hükümeti, sağlık hizmetlerini ve halkın
sağlığını iyileştirmeyi amaçlayan bir dizi girişim başlattı. Bunlar, sekiz yıl boyunca 384 milyon
Nkr (38 milyon ABD Doları) finansmanla kanser de dahil olmak üzere çeşitli hastalıkları olan
hastaları klinik olarak incelemek için araştırma merkezleri oluşturmayı içeriyordu.
Sağlık hizmetlerine olan talep, nüfusun yaşlanması ve büyümesi tarafından yönlendirilmeye
devam edecektir. Nüfus, 2022-26'da yılda %0,8 artacak. Bu nüfus artışının çoğu, 65 yaş ve
üstü yaş gruplarında olacak; 2026 yılında ileri yaş grupları toplam nüfusun yaklaşık %19'una
tekabül etmesi beklenmektedir.
Norveç sağlık sistemi, sosyal statü, konum ve gelirden bağımsız olarak hizmetlere eşit erişim
ilkesine dayanmaktadır. Sağlık hizmeti erişim noktasında çoğunlukla ücretsizdir ve önleyici ve
tedavi edici hizmetlerin çoğunu içerir. OECD'ye göre, hükümet harcamaları veya zorunlu
harcamalar, 2021'de Norveç'in sağlık harcamalarının yaklaşık %85,6'sını oluştururken, cepten
yapılan (out of pocket) harcamalar (2020) ve gönüllü harcamalar (2021) yaklaşık toplam
sağlık harcamalarının %14'ünü oluşturmuştur.
Norveç’te sağlık sistemi, esas olarak, merkezi ve yerel vergilendirme ile işverenler ve
çalışanlar tarafından ödenen ulusal sigorta (National Insurance Scheme (NIS) yoluyla finanse
edilmektedir. OECD verilerine göre gönüllü harcamalar, toplam sağlık harcamalarının
tahmini %14,4'ü (2021) iken, cepten yapılan harcamalar toplam sağlık harcamalarının
%13,7'sini (2020) oluşturdu. Ancak, özel sigortanın sağlık harcamalarındaki payı 1970'lerde
%10 iken, hastalar kamu sektöründeki bekleme listelerinden kaçınmaya çalıştıkları için
yükselmiştir.
Enerji
Norveç ekonomisinin ana gelir kaynağını petrol ve doğalgaz üretimi oluşturmakta; ülkenin
ekonomik zenginliğinin temelinde 1960’li yıllardan itibaren Kuzey Denizi ve Barents
Denizi’nde bulunan petrol ve doğal gazın çıkarılması yatmaktadır. Önemli bir petrol ve doğal
gaz üreticisi olan Norveç ayrıca Rusya ve Katar'ın ardından dünyanın üçüncü en büyük gaz
ihracatçısıdır.
Norveç’in, 5,4 milyon nüfusuyla küçük bir yerel enerji pazarına sahip olması, petrol ve gaz
üretiminin büyük kısmını ihraç etmesine olanak tanımaktadır. 2021 yılında Hidrokarbon
ihracatı, Norveç'in toplam ihracatının %60'ını (GSYİH'nın %28'ini ve devlet gelirinin %42'sini)
oluşturmuştur.
2019 yılının sonlarında Johan Sverdrup sahasının açılması, petrol üretimini artırmıştır. Ancak,
petrol üretiminin, 2025-2031 yılları arasında marjinal bir düşüş göstererek önümüzdeki on
yılın ortalarında dengelenmesi beklenmektedir. Avrupa'daki yüksek gaz talebi ve fiyatları da
18
18 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
2021'de ve 2022'nin başlarında Norveç gaz üretimindeki artışı desteklemiştir. 2023-31 yılları
arasında gaz üretiminin artmaya devam etmesi beklenmektedir.
Norveç'in enerji üretiminin %90'ından fazlasını hidroelektrik oluşturmakta ve -her ne kadar
rüzgar enerjisinde önemli bir artış olması beklense de- 2022-31 yılları arasında,
hidroelektriğin Norveç'in enerji tüketiminin ana kaynağı olmaya devam etmesi
beklenmektedir. Doğal gaz, rüzgar enerjisi ve termal enerji Norveç'in enerji ihtiyaçlarını
karşılamada daha az paya sahip bulunmaktadır.
Petrol ürünlerinin Norveç'in enerji karışımındaki payının, kısmen daha yakıt tasarruflu
araçların ve elektrikli araçların kullanımındaki kademeli artışın ve ulaşımda biyoyakıt
kullanımındaki artışın bir sonucu olarak kademeli olarak azalması öngörülmektedir. Norveç
hükümeti ayrıca fosil yakıt tüketimini caydırmak için vergi politikasını kullanmaktadır.
19
19 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
4. PAZARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR VE DİĞER BİLGİLER
İş Kültürü
Norveç firmaları tanıdıkları, güvendikleri, uzun süredir çalıştıkları firmalar ile ticaret yapmayı
tercih etmektedir. Bu nedenle pazara girişte fiyat rekabeti yerine güvene dayalı sağlam ilişkiler
kurabilmek büyük önem taşımaktadır. Norveç'in iş kültürü oldukça gayri resmidir, hiyerarşik
değildir ve cinsiyet eşitlikçi ilkeleri takip eder.
Para Kullanımı
Norveç para birimi kron (para birimi kodu NOK) olarak adlandırılır. Ülkede nakit kullanımı yok
denecek kadar azdır, tüm kurumlar kart (Visa ve MasterCard en yaygın olarak kabul edilen
kredi kartlarıdır, Amex veya Diners da genellikle kabul edilmektedir.) veya telefonla
elektronik ödeme (Google Pay ve Apple Pay) kabul etmektedir. Akıllı cep telefonları
üzerinden mobil para transferine olanak veren Vipps (vipps.no) uygulaması, günlük hayatta
da son derece yaygın olarak kullanılmaktadır.
Pasaport ve Vize Uygulaması
Norveç 2001 yılında Schengen vize sistemine dahil olmuştur. Bu çerçevede, Norveç’e seyahat
etmek isteyen vatandaşlarımızın Schengen kurallarına göre vize almış olmaları gerekmektedir
Resmî Tatiller ve Mesai Saatleri
2023 Yılı Resmî Tatiller
Arbeidstilsynet (Norveç İş Teftiş Kurumu), Çalışma ve Sosyal İsler Bakanlığı'na bağlı, iş sağlığı
ve güvenliği konusunda görevli olan devlet kurumudur. Norveç’te uygulanan calisma
saatlerine ve çalışma Sartlarını düzenleyen diğer regülasyonlara ilişkin tüm detaylar kurumun
web sitesinde yer almaktadır. Kural olarak, Çalışma Ortamı Yasası tarafından çalışma saatleri
izin öngörülen sınırlar i normal çalışma düzeni içinde, 24 saat içinde 9 saat (normal iş günü)
ve 7 günde 40 saat (normal çalışma haftası) olarak belirlenmiştir. Vardiyalı, gece veya pazar
günleri çalışıyorsanız, normal çalışma saatleri haftada 38 veya 36 saattir. Günlük ve haftalık
çalışma saatlerinin süresi ve niteliği iş sözleşmenizde belirtilmelidir.
https://www.arbeidstilsynet.no/en/working-conditions/working-hours/
1 Ocak Pazar: 1. Yılbaşı
6 Nisan Perşembe : Maundy Perşembe
7 Nisan Cuma : Kutsal Cuma
9 Nisan Pazar: 1. Paskalya Günü
10 Nisan Pazartesi: 2. Paskalya Günü
1 Mayıs Pazartesi: İşçi Bayramı
20
20 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
17 Mayıs Çarşamba : Anayasa Günü
18 Mayıs Perşembe: İsa’nın Yükseliş Günü
28 Mayıs Pazar : Pentekost ayının 1. Günü
29 Mayıs Pazartesi : Pentekost ayının 1. Günü
25 Aralık Pazartesi: 1. Noel Günü
26 Aralık Sali: 2. Noel Günü
Yerel Saat
Norveç'te sadece bir zaman dilimi vardır. Ülke, 1895'te zamanın burada standardize
edilmesinden bu yana standart saatle aynı yerel saati uyguluyor. Norveç'te standart saat
Orta Avrupa Saati'dir (CET).
Norveç’te yerel saat Türkiye’ye göre 2 saat geridedir. 26 Mart 2022 tarihinde Norveç’in yaz
saati uygulamasına geçmesi ile saat farkı 1’e inecek, 29 Ekim 2022 tarihinde, Norveç in tekrar
kış saati uygulamasına geçmesiyle fark tekrar 2 saate çıkacaktır.
21
21 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
5. ŞİRKET KURULUŞU VE İŞ YAPMA İLE İLGİLİ BİLGİLER
Şirket Türleri
Şahıs Şirketi
Bir organizasyon numarasına sahip olmak için Tüzel Kişiler Merkezi Koordinasyon Siciline bir
şahıs şirketi olarak şirketinizi kaydetmeniz gerekir. Şahıs şirketini Ticari İşletmeler Siciline yani
Brønnøysund Kayıt Merkezine kaydettirmek zorunda olmamanıza rağmen, kayıt yaptırmanız
halinde bu size bir kayıt sertifikası sağlanacaktır. Ticari İşletmeler Siciline kayıt için bir ücret
alınacaktır. https://www.brreg.no/en/business-2/fees-for-registration/
Şahıs şirketinin adı, Ulusal Nüfus Kütüğüne kayıtlı olduğu için soyadınızı da içermelidir.
Burada bir isim seçme ve nelere dikkat etmeniz gerektiği hakkında daha fazla bilgi
bulabilirsiniz. https://www.brreg.no/en/business-2/how-do-i-choose-a-name-for-my-enterprise/
Yapacağınız aktiviteyi olabildiğince doğru bir şekilde tanımlamanız önemlidir. Ne
üreteceğinizi, ne alacağınızı, ne satacağınızı, hangi hizmetlerin ne şekilde sağlanacağını tarif
etmelisiniz. Sağladığınız açıklama, şirketinizin atanacağı endüstriyel kodun temelini
oluşturacaktır.
Şahıs şirketini kaydettirmek için Koordineli Kayıt Bildirimi formunu da doldurmanız gerekir.
Formu doldurduğunuzda elektronik ortamda imzalamanız gerekmektedir. Şahıs şirketi tescil
edilir edilmez bir organizasyon numarası atanacaktır. Şahıs şirketinizi kaydettirdiğinizde,
çeşitli devlet kurumlarına karşı belirli yükümlülükleriniz olacaktır. Şahıs şirketinizin kurulumu,
kayıt prosedürü, sorumluluklarınız, konuya ilişkin sıkça sorulan sorular vb. hakkında daha
detaylı bilgiye link aracılığıyla ulaşabilirsiniz. https://www.brreg.no/en/sole-proprietorship-2/
Özel Limited Şirket (AS)
Bir limited şirketin en az bir üyeden oluşan bir yönetim kurulu olması gerekir. Yönetim kurulu
seçimi esas sözleşmede belirtilmelidir. Şirketiniz için bir denetçi bulundurmayı seçerseniz, bu
ana sözleşmede belirtilmelidir. Bazı limited şirketler, belirli kriterlerin karşılandığını
varsayarak yıllık hesaplarını denetletmemeyi tercih edebilir. Ancak her hâlükârda, yıllık
hesapların belirli dönemlerde Şirket Hesapları Siciline sunulması gerekmektedir.

Kuruluş sözleşmesini çevrimiçi olarak oluşturmayı seçerseniz, formu doldurma işlemi
sırasında adım adım yönlendirileceksiniz ayni zamanda bilgiler, geçerli olan kurallar dizisine
göre kontrol edilecektir. Daha sonra kuruluş muhtırasının içeriğinin doğru olduğundan emin
olacaksınız. Form için https://www.altinn.no/en/forms-overview/bronnoysund-register-centre/stiftelse-avaksjeselskap/ sayfasına bakınız. Şirketi kaydettirmek için “Gå til registering i Foretaksregisteret”
bağlantısını kullanmalısınız, yönergeleri tamamladığınızda şirket kurulum sureciniz
tamamlanmış olacaktır. Limited şirket tescil edildikten ve bir organizasyon numarası
atandıktan sonra, SMS veya e-posta yoluyla bir bildirim alacaksınız. Limited şirketinizin
kurulumu, kayıt prosedürü, sorumluluklarınız, konuya ilişkin sıkça sorulan sorular vb.
22
22 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
hakkında daha detaylı bilgiye link aracılığıyla ulaşabilirsiniz. https://www.brreg.no/en/limitedcompany/how-to-start-a-limited-company/starting-the-company/
Genel Ortaklık (ANS/DA)
2 tur genel ortaklık vardır Tüm ortakların şirketin yükümlülükleri için sınırsız, kişisel
sorumluluğa sahip olduğu genel ortaklık (ANS) ve ortakların şirketin yükümlülükleri için
sorumluluğu paylaştığı ortak sorumluluk (DA) ile genel ortaklık.
Öncelikle Şirketinizi kaydettirmek için Koordineli Kayıt Bildirimi formunu doldurup
iletmelisiniz . https://www.altinn.no/en/forms-overview/bronnoysund-register-centre/registering-a-newentity-or-changing-information-regarding-an-existing-entity---coordinated-register-notification/
Bir kolektif ortaklığa kaydolacağınız zaman, her zaman ortaklık anlaşmanızı belgelerinizin
icine eklemeniz gerekmektedir. Şirketin bir yönetim kurulu olacaksa, yönetim kurulu
üyelerinin Koordineli Sicil Bildirim formunu imzalayarak görevi aldıklarını onaylamaları
gerekir. Herhangi bir denetçi veya muhasebeci de ayni süreçten geçmelidir. Şirketiniz
kurulumu, kayıt prosedürü, sorumluluklarınız, ortaklık anlaşması örnekleri konuya ilişkin
sıkça sorulan sorular vb. hakkında daha detaylı bilgiye link aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
https://www.brreg.no/en/other-types-of-organisation/general-partnerships-ans-da/register-a-generalpartnership/
Kooperatif (SA)
Üyeler, işletmenin faaliyetlerine tüketici, tedarikçi olarak veya başka bir şekilde katılarak mali
çıkarlarını desteklerler. Bir kooperatifte getiri, işletmede kalır veya işletmedeki cirolarına
göre üyeler arasında dağıtılır. Üyelerin hiçbiri işletmenin yükümlülüklerinden dolayı kişisel
olarak sorumlu değildir. Norveç’te kurulan her kooperatifin Ticaret Siciline kayıtlı olması
gerekir. Kayıt için son tarih, ana sözleşmenin imzalanmasından sonra üç aydır.
Bir kooperatife kaydolurken eklemeniz gereken birkaç ek belge türü vardır. Örneğin, tüzük de
dahil olmak üzere dernek mutabakatı, katkı sermayesinin ödendiğini teyit eden bir denetçi
veya finans kuruluşunun beyanı, kurucular tarafından imzalanmış açılış bilançosu, Norveç
Mali Denetleme Kurumundan onay belgesi, yatırılan sermayenin ödendiğini teyit eden bir
denetçi beyanı. Eğer işletmenin amacı bankacılık veya sigorta faaliyeti içeriyorsa muhakkak
belgelenmeli ve dokümanlara eklenmelidir. Şirketiniz kurulumu, kayıt prosedürü,
sorumluluklarınız, konuya ilişkin sıkça sorulan sorular vb. hakkında daha detaylı bilgiye link
aracılığıyla ulaşabilirsiniz. https://www.brreg.no/en/other-types-of-organisation/co-operative-sa/
Yabancı Bir Şirketin Norveç Şubesi (NUF)
Farklı bir ülkede var olan şirketinizin Norveç şubesini acarken Altınn.no 'da yer alan
elektronik formu kullanmanız mümkün değildir. Öncelikle, İlgili formu göndererek yabancı
bir işletmeyi https://www.brreg.no/wp-content/uploads/BR-1080EN.pdf
Genel bir kural olarak, Yabancı Bir Şirketin Norveç Şubesini açmak isteyen tüm kişiler bir
Norveç ulusal kimlik numarası veya d-numarası belirtmelidir, ancak menşe ülkedeki yönetim
kurulu ve şirket ortakları istisnadır. D-numarası, Norveç ulusal kimlik numarası olmayan
23
23 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
yabancı kişileri tanımlayan ayrı bir numaradır. Bir D-numarası için başvurduğunuzda,
Koordineli Kayıt Bildirimine bu başvuru formunu da eklemeniz gerekmektedir. Ayrıca,
başvuranın bir fotoğrafını, tam adını, doğum tarihini, cinsiyetini, son kullanma tarihi ve
vatandaşlığını içeren geçerli bir kimlik belgesinin onaylı bir kopyasını da eklemeniz gerekir.
Şirketiniz kurulumu, kayıt prosedürü, sorumluluklarınız, konuya ilişkin sıkça sorulan sorular
vb. hakkında daha detaylı bilgiye link aracılığıyla ulaşabilirsiniz https://www.brreg.no/en/othertypes-of-organisation/norwegian-registered-foreign-business-nuf/
Şirket Kurma Prosedürü
Norveç’te şirket kurabilmek için 18 yaşından büyük olmak, Norveç ulusal kimlik numarasına
veya yabancılar için "D Numarasına" sahip olmak gerekmektedir. Şirket kurulumu işlemleri
şirketin yasal yapısı (Şahıs şirketi, özel limited şirket (AS), genel ortaklık (ANS/DA), kooperatif
(SA), yabancı bir şirketin Norveç şubesi (NUF) ) belirlendikten sonra , Norveç Ticaret
Bakanlığının bir alt kurulusu olan "Brønnøysund Kayıt Merkezince" talep edilen formların
doldurulması ve gerekli kayıt ücretlerinin ödenmesi ile gerçekleştirilmektedir. Şirket
kurulumuna ilişkin tüm işlemler ve belgeler konusunda https://www.brreg.no/en/business-2/
adresinden detaylı bilgi alınabilmektedir. Diğer taraftan, Brønnøysund Kayıt Merkezi'nin
ücretsiz bir hizmeti olan "açık veri" hizmetini kullanarak potansiyel pazarınız hakkında sayıda
bilgi edinebilirsiniz. Brønnøysund Kayıt Merkezi – açık veriler (yalnızca Norveççe)
AB/AEA üye ülke vatandaşı değilseniz ve Norveç'te bir iş kurmayı planlıyorsanız, ülkede
çalışmanıza imkan verecek bir oturma iznine sahip olmanız gerekir. Norveç Göçmenlik
Müdürlüğü'nün (UDI) web sitesinde oturma izninin şartları ve gereklilikleri hakkında bilgi
bulabilirsiniz. https://www.udi.no/en/want-to-apply/
Kurmak istediğiniz şirketin yasal yapısına, şirket kurulum başvurusunun elektronik ortamda
yapılması ya da gerekli formun posta yoluyla doldurup ilgili kuruma iletilmesine ve diğer
farklı kriterlere bağlı olarak kayıt ücretleri ve sermaye gereklilikleri farklılık
gösterebilmektedir. Tüm harçlara ilişkin güncel tutarları aşağıdaki linkten kontrol
edebilirsiniz. https://www.brreg.no/en/business-2/fees-for-registration/
Ticari Teşebbüs Sicili - Brønnøysund Kayıt Merkezi-, şirket kurulduktan sonra en geç üç ay
içinde şirketin kaydına ilişkin bildirim almalıdır. Şirket, kurucu kişi ana sözleşmeyi imzaladığı
anda kurulmuş sayılır, ancak kural olarak şirketler tescil edilene kadar yükümlülük
üstlenemezler. Brønnøysund Kayıt Merkezi işlem sureleri değişiklik göstermektedir, ancak
tahmini sureleri linkten kontrol edebilirsiniz. https://www.brreg.no/en/when-will-my-case-beprocessed/
24
24 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
Sigorta
Ulusal sigorta, uyruğu ne olursa olsun ülkede yaşayan tüm bireyleri zorunlu olarak kapsamına
almaktadır. Ulusal güvenlik sistemi, tüm vatandaşları ve Norveç’te çalışanları kapsayan
zorunlu bir sosyal güvenlik sistemidir. Norveç bütçesinin yaklaşık %35’i sosyal güvenlik ve
sağlık sistemine ayrılmaktadır. Norveç’in sağlık ve sosyal güvenlik sisteminin büyük bir kısmı
ulusal sigorta primlerinden finanse edilmektedir.
Sigorta şirketlerine yönelik kurallarda hayat ve hayat dışı sigortalar arasında bir ayrım
yapılmaktadır. Hayat sigortası, grup mesleki emeklilik planları ve yıllık sigorta, grup hayat
sigortası ve diğer grup hayat sigortalarının yanı sıra bireysel hayat sigortalarını içerir. Hayat
dışı sigorta, mülkün, hakların veya diğer faydaların hasar veya kaybını ve sorumluluk veya
masraflara karşı sigortayı ve ayrıca kaza sigortasını, sağlık sigortasını ve hayat sigortası
olmayan diğer kişisel sigortaları içerir.
Sigorta şirketleri ayrıca sigorta işi için daha özel kurallara tabidir, örn. fiyat tarifelerine ilişkin
şartlar, şirketin yükümlülüklerini karşılayacak sigorta sermayesine ilişkin şartlar ve sigorta
devrine ilişkin kurallar. Bu kurallar, Sigortacılık İş Kanunu'ndan yönetmeliklerle takip
edilmektedir. Norveç'te 20'den fazla sigorta şirketi vardır, en büyükleri Gjensidige, If, Tryg ve
Fremtind olarak sıralanabilir. Sigorta şirketlerinin düzenlenmesinden Maliye Bakanlığı
sorumludur. Sigorta faaliyetleri lisanslamaya tabidir ve Finanstilsynet sigorta şirketlerini
denetleyen kurumdur.
Bankacılık Mevzuatı
Norveç Mali Denetleme Kurumu, Finanstilsynet bankaları, sigorta şirketlerini, finans
şirketlerini, yatırım firmalarını, finansal araç piyasalarını, menkul kıymet depolarını,
emlakçıları, e-para kurumlarını, denetçileri ve muhasebecileri vb. denetlemekten sorumlu
kurumdur. Finanstilsynet'in görevi, finansal kurumları ve piyasaları denetleme yoluyla
finansal istikrarı ve iyi işleyen piyasaların sürekliliğini sağlamaktır. Kurum, bu doğrultuda her
yıl Maliye Bakanlığı'na faaliyetleri hakkında bir rapor sunar. Rapor, Maliye Bakanlığı
tarafından Storting'e yıllık mali piyasalar raporu (teknik belge) halinde sunulur.
Finanstilsynet'in harcamalarının tamamı, denetlenen kuruluşlar tarafından karşılanmakta ve
bir takım harç ve harçlar karşılanmaktadır.
Norveç'te bir banka açmak ve tasarruf bankası veya ticari banka olarak faaliyet göstermek
için bankacılık lisansı başvurusunda bulunmanız gerekir. Lisanslama, Norveç kronu cinsinden
en az 5 milyon Euro'ya eşdeğer bir başlangıç sermayesi (özsermaye veya sahipsiz sermaye)
gerektirir. Bankanın sermayesi, söz konusu bankacılık türünü üstlenmeye yeterli olmalıdır.
Yönetim Kurulu Üyeleri, Genel Müdür veya bankada doğrudan görevli herhangi bir kişinin de
bu pozisyona uygun görülmesi gerekir.
25
25 / 26
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023
Banka, faaliyetlerini yöneten tüm yasal gereklilikleri karşılamalıdır. Bir bankacılık lisansı için
başvururken karşılanması gereken gereksinimlerin daha kapsamlı bir açıklaması, Ticari
Bankalar Yasası (bölüm 8a) ve Tasarruf Bankaları Yasası'nda (bölüm 3) bulunabilir.
Vizeler
AB/AEA ülkeleri vatandaşlarının ve Norveç’le vize muafiyeti anlaşması bulunan ülke
vatandaşlarının Norveç’e gitmek için vize almalarına gerek yoktur. Diğer tüm ülke
vatandaşlarının Norveç’i ziyaret edebilmek için vize alması gerekmektedir. Türk diplomatik,
hizmet veya hususi pasaport sahipleri 90 güne kadar olan ziyaretlerinde vizeden muaftır.
Türkiye vatandaşlarının da Norveç’e gitmek için vize almaları gerekmektedir. Türkiye
vatandaşları 90 günden fazla ülkede bulunabilmek veya ikamet edebilmek için oturma iznine
ihtiyaç duyarlar.Göçmenlik Dairesi- The Directorate of Immigration (UDI) oturma ve çalışma
izni başvuruları için sorumlu kurumdur. Aile göçmenliği (D-vizesi), çalışma vizesi, öğrenci
vizesi, geçici/kalıcı oturum izni, turistik vize … hakkında detaylı ve güncel bilgi için Göçmenlik
Dairesinin web sitesini incelemenin yararlı olacağı değerlendirilmektedir.
https://www.udi.no/en/want-to-apply/
Vize ve her türlü oturma ve çalışma izinleri ile ilgili sorularınız için VFS’yi arayabilirsiniz.
Norveç Kraliyet Büyükelçiliğinin resmi temsilcisi olan kuruma
www.vfsglobal.com/norway/turkey E-mail: info.notr@vfshelpline.com, Çagrı merkezi: 0212 -
373 5816 aracılığıyla ulaşılabilmektedir. Ankara'daki Norveç Kraliyet Büyükelçiliği'ndeki Vize
Ekibi ile e-posta yoluyla iletişime geçebilirsiniz: emb.ankara.immigration@mfa.no
Kaynak : T.C. Oslo Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, 2023 Nisan